Mekanizmalarda 17 jewel, 23 jewel gibi ibareler görmüşsünüzdür. Bunu görünce ne anlamak gerekiyor? Hadi inceleyelim…
Mekanik saatler bir çok parçanın birbiriyle olan ilişkisiyle beraber çalıştığını biliyoruz. Bu parçaların birbirine olan ilişkisini düzgün yapması gerekir. Bu düzgünlüğü de sağlayan ufak bir detayımız var; Bunlardan birisi de jewel yani taş. Bu taşların sayıları ve türleri çok ciddi bir önem arz etmese de bilmek de gerekiyor diyebilirim.
Jewel, mekanizmanın içindeki hareketli parçaların sürtünmesini azaltmak, dayanıklılığı artırmak ve hassasiyeti sağlamak için kullanılan sentetik değerli bir taştır. Mekanizmaların içinde bir çok parçanın bulunmasıyla beraber bunları iyi ve hassas bir şekilde de çalıştırmak gerekiyor. Biliyorsunuz ki metal parçalar uzun vadeli kullanımda aşınma yapar. Bu aşınmayı engellemek için kullanılan malzemelerden bir tanesi de işte bu bahsettiğimiz jewel. Bunların hepsinin birleşmesiyle beraber daha az aşınma, daha az sürtünme ve bunların sonucunda iyi bir hassasiyet yaklanması da diyebiliriz.
Jewelin ana maddesi son dönemlerde üretilen saatlerde sentetik yakut denilen bir madde kullanılıyor. Yakut’un sertlik derecesi yüksek olduğu için haliyle daha az sürtünmeye sebep oluyor. Sentetik yakutun kullanılmasının sebebi ise daha az maliyet ve seri üretim olması denilebilir. Haliyle doğal yakuttan ziyade sentetik yakut tercih ediliyor.
Jewel mekanizmanın bir çok noktasında kullanılıyor. Eşapman, wheel, rotor, yay mekanizmaları gibi noktalarda görebilirsiniz. Jewel terimini buralarda görürken sayılar da görürsünüz. 17, 21, 25 gibi. 17 genellikle fazlasıyla göreceğiniz sayı olacaktır. 17 genellikle bir mekanizmada tam işlevi yerine getirdiği için 17 kabul edilir. Daha yüksek hassasiyet gerektiren saatlerde(tourbillon gibi) 25 jewels terimini de görebilirsiniz.
